Attitude
De docent leidt leerlingen op voor de kennissamenleving waarin ICT een belangrijke rol speelt. De docent is zich bewust van de invloed van ICT-innovaties in het onderwijs. Dit vraagt een open en flexibele houding van de docent welke gekenmerkt wordt door initiatief en leiderschap, probleemoplossend vermogen en zelfreflectie. Dit uit zich in een professionele houding waarin de docent zich voortdurend bijschoolt in toepassingen van ICT in het onderwijs. Zelfstandig en in samenwerking met collega’s en kennisinstellingen onderzoekt de docent de mogelijkheden en toepassingen van didactische inzet van technologie, en integreert deze op een duurzame wijze in zijn eigen leer- en onderwijscontext. Vervolgens evalueert hij deze toepassingen in zijn onderwijs en stuurt hij zo nodig bij.
1.1) De docent is een lerende en innoverende professional.
1.1.1) De docent toont aan dat hij een lerende professional is die zelfstandig, creatief en kritisch gebruik maakt van de (nieuwe-) mogelijkheden van ICT bij leren, lesgeven en organiseren van onderwijs.
ICT speelt een belangrijke rol in de samenleving maar ook in het onderwijs. Er zijn oneindig veel mogelijkheden om ICT in te zetten en aan de docent is het dus de kunst om dit op een betekenisvolle manier te integreren binnen de bestaande lesmethode. Ik haal veel inspiratie van de Facebookpagina ‘Leraar Nederlands’, ik maak een screenshot op mijn mobile wanneer ik iets interessants tegenkom zodat ik de werkvorm later terug kan vinden op www.drive.nlnu.nu .
Ook surf ik regelmatig op de website www.leraar24.nl en maak ik gebruik van Kahoot, Mentimeter, Quizizz en LessonUp. Wanneer ik een uitleg heb gegeven, vinden veel leerlingen het prettig om dit ook nog eens op een andere manier voorgeschoteld te krijgen. Dit doe ik met de site van www.cambiumned.nl waar uitlegfilmpjes op staan of via You Tube met filmpjes van Arnoud Kuijpers. Tijdens stiltewerktijd zet ik een online timer aan op het digibord. Absentie en andere informatie over leerlingen houd ik bij via de Maestroapp en cijfers en zorgafspraken noteer ik op Magister.
Om aan te tonen dat ik een onderzoekende professional ben en open sta voor nieuwe vormen van ICT, ben ik weer aan het experimenteren geslagen met Lessonup. Een half jaar geleden was ik hiermee begonnen maar het kostte me op dat moment teveel tijd om me hier verder in te verdiepen. Bijgaand is een les te zien die ik nog moet uitvoeren. De link heb ik gekopieerd en naar mijn collega’s doorgemaild.
1.1.2) De docent toont aan dat hij beschikt over de overtuiging dat betekenisvol onderwijs vraagt om beargumenteerde inzet van ICT en is in staat om de verworvenheden en beperkingen van technologie te herkennen en te integreren in betekenisvol onderwijs.
ICT-middelen wil ik alleen inzetten wanneer het iets toevoegt aan mijn lessen. Zelf heb ik gemerkt dat ik het eerste jaar op de NHL heel enthousiast werd van Kahoot. Echter, dit werd al snel minder na de zoveelste Kahootquiz die als doel had om de les wat op te leuken. Een Kahoot maak ik daarom alleen nog als proeftoets zodat de leerlingen naar aanleiding van de resultatenlijst weten wat ze beter moeten leren voor de toets. Zelf kan ik zien aan welk onderdeel (de slechtst gemaakte vraag) ik meer tijd en uitleg kan besteden.
Om het leerproces en de leeropbrengsten zichtbaar en betekenisvol te maken voor leerling én docent is het cruciaal om bij iedere onderwijsactiviteit de juiste webtool te kiezen. Op Pinterest heb ik kennis gemaakt met het Wheel of Pedagogy van Allan Carrington, een heel handig instrument die de taxonomie van Bloom vertaalt naar de digitale wereld. Een Nederlandse variant heb ik gevonden op http://eduet.nl/Ter-inspiratie/webtools/
.
Voorkennis laat ik de leerlingen ophalen met behulp van een Wordcloud van Mentimeter. Dit is ook een geschikt instrument om antwoorden te geven op een korte vraag om een discussie op te starten of om te stemmen. Met Mindmeister laat ik leerlingen een digitale versie maken van een literaire mindmap. Wanneer leerlingen een presentatie geven voor de klas vind ik het belangrijk dat ze dit met een PowerPoint of een Prezi visueel ondersteunen.
Ter intro van een les over Poëzie is Mentimeter geschikt om in te zetten. Hieronder is een PowerPointslide met een raadgedicht te zien waarbij de leerlingen het ontbrekende woord kunnen invullen op hun telefoon. Met de antwoorden van de tweede vraag heb ik een onderwijsleergesprek opgestart over wat de invloed is van een gedicht op je eigen emoties. De knop hiernaast leidt naar de desbetreffende vragen.
Het raadgedicht https://raadgedicht.nl/ gebruik ik overigens vaak voor wanneer ik aan het eind van de les nog vijf minuten tijd over heb.
1.2) De docent is een flexibele en adaptieve professional.
1.2.1) De docent toont aan dat hij kan inspelen op onderwijskundige veranderingen en behoeften met betrekking tot het gebruik van ICT.
In de column van 15 september, 2015 op Kennisnet https://www.kennisnet.nl/artikel/toine-maes-als-je-ict-goed-toepast-werkt-het-wel/ reageert Toine Maes op de uitslag van een onderzoek van de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) namelijk dat gebruik van computers niet automatisch leidt tot betere prestaties van leerlingen. De uitslag van dit rapport geeft aan dat technologie slecht onderwijs niet kan vervangen maar dat het goed onderwijs juist wél kan versterken.
Wil ICT iets bijdragen aan beter onderwijs dan zal de docent duidelijk voor ogen moeten hebben wat de opbrengst zou moeten zijn. Gebaseerd daarop, heeft de docent de belangrijke taak om de juiste toepassing voor de juiste leersituatie te kiezen met de focus op de leerling opdat het beste uit elke leerling is te halen.
Het filmpje van Kennisnet over ICT-bekwaamheid van leraren maakt duidelijk dat kennis hiervan onontbeerlijk is voor de professionele docent op vakdidactisch en organisatorisch gebied. Om op de hoogte te blijven van je vakgebied zijn er talloze platforms om inspiratie op te doen.
1.2.2) De docent toont aan dat hij initiatieven neemt in het gebruik van ICT om zo sociale- en crossculturele vaardigheden te bevorderen.
Voor mijn opleiding aan de NHL heb ik voor een aantal groepsopdrachten gebruik gemaakt van een gedeeld document op Google Drive. Zodoende kon ik met vier medestudenten in hetzelfde bestand werken. Ook volg ik de berichten die de docenten op Blackboard plaatsen. Lastig daarbij vind ik dat deze berichten niet regelmatig opgeschoond worden en dat ze niet op data van binnenkomst staan. Ik moet soms voor de meest actuele berichten eerst via berichten van twee jaar geleden naar beneden scrollen.
Op het Montessori maak ik deel uit van twee appgroepen; één is de calamiteitenapp voor alle collega’s en de andere app is van de vaksectie Nederlands.
Om de sociale- en crossculturele vaardigheden van mijn mentorleerlingen te bevorderen, heb ik ze aan de start van het nieuwe schooljaar geadviseerd om een klassenapp aan te maken. Uit zelfbescherming heb ik gezegd dat ik niet in deze groepsapp opgenomen wil worden. Ik ben ma t/m do op school aanwezig voor vragen en wanneer ze buiten deze werkdagen vragen hebben, sturen ze me een e-mail die ik meestal binnen een dag beantwoord. Tot nu toe heeft dit goed gewerkt mede doordat ik mijn werkmail ook op mijn telefoon kan beantwoorden.
Antwoorden van het huiswerk, de toetsplanning en de werkschema’s per periode zet ik op Magister.
Indicator 1.3
1.3.1) De docent toont aan op methodische wijze ICT-gebruik te analyseren om zo systematisch verbeterpunten in zijn lespraktijk toe te passen en te beoordelen op effectiviteit.
Toen ik aan mijn opleiding begon heb ik in het eerste jaar een cursus ‘Word’ en ‘Excel’ gevolgd. Ik ben van de generatie die niet is opgegroeid met computers en mobiele telefoontjes. Ik wil dit beheersen aangezien ik niet afhankelijk wil zijn van anderen en zodoende kan profiteren van alle voordelen van ICT-gebruik.
Vooral in het eerste jaar dat ik als docent voor de klas stond, heb ik veel pauzes geïnvesteerd in het oefenen met het digibord en met Prowise.
Al mijn lessen bereid ik voor op PowerPoint en wanneer ik iets beheers, zoals Kahoot of Mentimeter zoek ik iets nieuws op zoals Quizizz en Lessonup. Ook voor mijn verslagen maak ik wordclouds, posters, digitale mindmaps en verwerk ik enquête uitslagen in tabellen. Dit ICT-portfolio laat zien dat ik op methodische wijze mijn ICT-gebruik analyseer en is een mooi voorbeeld van wat ik geleerd heb de afgelopen jaren en wat mijn verbeterpunten zijn voor in de toekomst.
1.3.2) De docent toont aan dat hij zoekt naar (interdisciplinaire) samenwerking met collega’s die in een vergelijkbare situatie rondom ICT en onderwijs verkeren.
Door mijn studie op de NHL word ik gewezen op de mogelijkheden van ICT zoals Lessonstudy, hiermee ben ik aan het experimenteren geslagen. Naar aanleiding van de colleges Didactiek van de Grammatica heb ik al veel lessen kunnen uitwisselen via WhatsApp met mijn medestudenten. Heel fijn want op het MLG word ik niet door mijn vaksectie gevoed met nieuwe ideeën op ICT-gebied..
Mijn collega’s van de vaksectie Nederlands werken weinig met filmpjes, quizzen of andere ICT-mogelijkheden. Daardoor moet ik zelf veel uitvinden, dit is helemaal niet erg maar het kost wel tijd. Wanneer mijn oudere collega’s mijn les binnenlopen kijken ze altijd nieuwsgierig en bewonderend naar het digibord maar wanneer ik aanbied om ze daarmee op gang te helpen, wijzen ze mijn aanbod vriendelijk maar beslist af. Ik ben dan ook erg blij met een nieuwe LIO die sinds dit jaar stage loopt op het Montessori met wie ik samen verbonden ben aan een praktijkonderzoek naar ‘subjectiverend onderwijs binnen de lessen Nederlands’.
Tijdens dit praktijkonderzoek heb ik een nul- en een eindmeting verricht onder mijn leerlingen van een tl/havo brugklas. De resultaten daarvan heb ik verwerkt in een Excel bestand en heb ik gedeeld met mijn collega’s en medestudent.
1.4 De docent is een samenwerkende professional.
1.4.1) De docent toont aan dat hij opgedane ICT kennis en vaardigheden met andere docenten (binnen of buiten de school) kan delen om zo nieuwe kennis te construeren.
Wanneer ik interessante artikelen tegenkom, attendeer ik mijn vaksectiecollega’s daarop en stuur ze een linkje zodat ze er geen moeite voor hoeven te doen om het op te zoeken.
Ook lessen of quizzen deel ik graag en wanneer ik een proeftoets op Kahoot of Quizizz maak, zet ik deze openbaar opdat ieder dit kan gebruiken.
1.4.2) De docent ondersteunt en motiveert collega’s en leerlingen in hun ICT ontwikkeling.
Mijn collega’s maak ik graag enthousiast voor digitale tools wanneer ik daar zelf een positieve ervaring van heb ondervonden. Zo maak ik wekelijks gebruik van de site www.lezenvoordelijst.nl en was ik erg verbaasd toen sommige van mijn collega’s nog nooit van deze site gehoord hadden. Ik heb het ze direct tijdens een vaksectievergadering laten zien en sindsdien maken zij er ook veel gebruik van bij het zoeken naar opdrachten en het (samen met de leerling) uitzoeken van geschikte leestips. Daarnaast heb ik ze geattendeerd op Facebookgroep leraar Nederlands waar ikzelf veel inspiratie opdoe. Voor de twee collega’s die nog niet lid hiervan zijn heb ik onderstaande e-mail gestuurd.
Wanneer ik mijn leerlingen zeg dat ze de telefoon niet in de telefoontas hoeven te doen reageren ze altijd enthousiast. Praktische opdrachten (samenwerkingsopdrachten zoals het maken van een tijdschrift) moeten van mij uitgewerkt worden op de computer. Er mag niets met de hand geschreven worden. Ik reserveer dan twee weken lang extra laptops zodat er door iedere groep in de klas aan deze opdracht gewerkt kan worden. Tijdens de eerste les attendeer ik de leerlingen erop dat ze alles direct opslaan in een bestandje en dit ook naar zichzelf doormailen.
Onderstaand een voorbeeld van een tijdschrift gemaakt door leerlingen uit havo/tl 2
